*Ngũ uẩn (ngũ ấm): Sắc, Thọ, Tưởng, Hành, Thức
1- Sắc (vật chất): - Nội thân (Căn): nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân ý
- Ngoại cảnh (Trần): sắc, thanh, hươmg, vị, xúc, pháp
2- Thọ - Tưởng – Hành - Thức (tinh thần):
a) Thức (tâm, ý, trí): Bát thức tâm vương (nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý, mạc na, a lại da)
b) Thọ (cảm thọ), Tưởng (tưởng nhớ), Hành (vận hành): Tâm sở hữu pháp (pháp sở hữu của tâm vương, tùy thuộc vào tâm vương mà có ra sở hữu tâm). Tâm sở hữu có 2 loại:
+ Loại 1 là tương ứng tâm sở (có 51 thứ), chia làm 5 nhóm:
- Nhóm biến hành 5 thứ: Xúc, tác, ý, thọ, tưởng, tư
- Nhóm biệt cảnh 5 thứ: Dục, thắng giải, niệm, định, huệ
- Nhóm
thiên (có rất nhiều), nhưng tóm lại có 11 thứ: Tín, tàm, quí, vô tham,
vô sân, vô si, khinh an, bất phóng dật, hành, xả, bất hại. Ngoài 11 thứ
còn thêm 20 thứ tổng hợp của tâm vương và tâm sở (8 tâm vương, 12 tâm sở
của căn và cảnh)
- Nhóm căn bản phiền não 6 thứ: Tham, sân, si, mạng, nghi (Tư hoặc, ngũ độn sử), ác kiến (Kiến hoặc, ngũ lợi sử)
- Nhóm
chi mạc phiền não 24 thứ: Phẫn, hận, phú, não, tật, san, cuốn, xiển,
hại, kiêu, vô tàm, vô quí, trạo cử, hôn trầm, bất tín, giải đãi, thất
niệm, tán loạn, bất chánh tri, hối, miên, trầm, cừ, bát phong.
+
Loại 2 là bất tương ứng tâm sở (có 24 thứ) danh ngôn rất nhiều: Đắc,
mạc căn, chúng đường phận, dị căn tánh, tưởng định, vô tưởng định, vô
tưởng thiên, diệt tận định, vô tưởng báo, dịch thanh, phú thanh, danh
thân, phú thân, sanh, trụ, lão, vô thường, định chuyển, dị tương ứng,
định dị, hòa hợp, bất hòa hợp, thứ đệ, thời thường số.
